“Symphony number 9 ‘สุข’ สุดท้ายที่อยากให้ทุกคนได้ฟัง”
On this day - วันนี้เมื่อหลายปีก่อน
‘7 พฤษภาคม การแสดงรอบปฐมทัศน์ของ Symphony number 9
ซิมโฟนีหมายเลขสุดท้ายของบีโธเฟน (Beethoven)’
เขาว่ากันว่า “เพลงคลาสสิกต้องปีนบันไดฟัง” เพราะว่าฟังแล้วเข้าใจยาก ไม่รู้เหมือนกันว่าใครเป็นคนพูด แต่จะบอกว่าเป็นเรื่องจริงซะทีเดียวคงไม่ใช่ เพราะบางคนก็บอกว่าฟังเพลงใช้หูกับความรู้สึกฟังก็ได้ แต่บางคนก็คิดว่าเราต้องเข้าถึงรายละเอียดของบทเพลง ต้องมีความรู้เพื่อที่จะเข้าใจความลึกซึ้งของเสียงที่ได้ยิน...จริงๆก็คงจะเป็นคำตอบเฉพาะบุคคลแหละว่าจะชอบฟังแบบไหน แต่เกริ่นด้วยเพลงคลาสสิกแบบนี้ก็เพราะ On this day ในวันนี้เกี่ยวกับเพลงคลาสสิก เหตุการณ์นี้นะ
ถ้าสมมติว่าเราอยู่ตรงนั้น คงจะได้ “ปีนบันไดไปฟัง” จริงๆเป็นแน่ ไม่ใช่เพราะเพลงมันฟังยากนะ แต่เพราะผู้คนที่ล้นหลามโรงละครเพื่อรอฟังเพลงๆนี้ และเหตุการณ์นี้ก็คือ การแสดงรอบปฐมทัศน์เพลง ‘Symphony no.9’ ของคีตกวีตลอดกาลอย่าง Beethoven นั่นเอง
ค่ำคืนวันที่ 7 พฤษภาคม ปี 1824 เป็นอีกหนึ่งค่ำคืนในประวัติศาสตร์วงการเพลงคลาสสิก ทั้งคนชั้นสูง ทั้งขุนนาง และคนสำคัญในสายวัฒนธรรม ต่างเดินทางไปที่โรงละคร Kärntnertortheater (แคนเนอร์เตอร์เธียร์เตอร์) เพื่อชมการแสดงนี้ ผู้ชมต่างรอคอยการแสดง อาจเพราะว่าช่วงก่อนหน้านี้เจ้าตัว ‘Beethoven’ ห่างหายจากเพลงซิมโฟนีและการขึ้นเวทีไปถึง 12 ปี !!
การแสดงครั้งนั้นเรียกได้ว่าใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา Beethoven ยืนอยู่หน้าวงออร์เคสตราคอยโบกไม้บาตองเพื่อควบคุมนักแสดง แม้ว่าเขาจะหูหนวกแต่เสียงทุกเสียงมันฝังอยู่ในส่วนลึกของร่างกายและจิตใจ เขาหันหลังให้กับผู้ชม แล้วเขาก็พาตัวเองดำสู่เสียงดนตรีที่บรรเลงด้วยอารมณ์ที่เปี่ยมไปด้วยความลุ่มหลงขนาดที่ว่าเพลงจบแล้วก็ยังไม่หยุดจนนักร้อง
คอนทราลโตที่ชื่อ คาโรลีน อุงเงอร์ ต้องมาสะกิดให้หันมารับเสียงตบมือ
‘Symphony no.9’ พระเอกสำคัญของการแสดง แต่งขึ้นมาจากความ ‘สุข’ (Freude) ความสุขนี้เข้าใจได้ไม่ยากว่าหมายถึงอะไร เพราะเพลงนี้ถูกแต่งขึ้นหลังสิ้นสุดสงครามนโปเลียนในปี 1815 ที่ดูจะสุขมากๆ ก็เพราะว่าชีวิตของเขาได้ประกาศเสรีภาพจากความวุ่นวายทางการเมืองที่เผชิญมาตั้งแต่เด็ก เพลงนี้นับเป็นเพชรเม็ดงามแห่งซิมโฟนี ความยาวทั้งสี่ท่อนในหนึ่งชม.แต่งขึ้นโดยไม่ได้ยึดติดกับรูปแบบ เขาวางโครงของเพลงโดยให้ความสำคัญกับช่วงสุดท้ายของเพลงต่างจากซิมโฟนีทั่วๆไป ช่วงท้ายนี้เล่าถึงการคลี่คลายของปัญหาที่นำไปสู่ความ ‘สุข’บีโธเฟนได้ใส่บทร้องประสานเสียงและวงควอเท็ตประสานเสียงเข้าไปซึ่งเป็นบทกวีของฟรีดริช ชิลเลอร์ และต่อมาส่วนนี้ก็คือเพลง Ode to Joy หรือเพลงชาติยุโรปนั่นเอง
‘Symphony no.9’ นี้นับเป็นการปฏิวัติทางดนตรีหลายอย่าง ทั้งการทำทำนองช่วงสุดท้ายและการเปลี่ยนรูปแบบการแสดงโดยรวมเอาเสียงของนักร้องเข้ามาไว้ในบทเพลงซิมโฟนี การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ถูกมองว่าเป็นการที่บีโธเฟนพาตัวเองออกจากยุคคลาสสิก แต่เจ้าตัวหารู้ไม่ว่า สุดท้ายแล้วการปฏิวัติเหล่านั้นกลายมาเป็น ‘ความคลาสสิก’ ในอีกยุคนึงที่ให้นักประพันธ์หน้าใหม่ได้ใช้เป็นร่มเงาในการแต่งเพลง
น่าเสียดายที่นั่นเป็น ‘สุข’ สุดท้ายในชีวิตของบีโธเฟน เพราะถัดจากการแสดงนั้นเพียงสามปี เขาก็ได้เสียชีวิตลง ‘Symphony no.9’ จึงนับเป็นซิมโฟนีที่สมบูรณ์หมายเลขสุดท้ายที่เขาได้ทิ้งไว้ให้กับโลกใบนี้ แม้ว่าหลังจากนั้นจะมีคนประพันธ์ซิมโฟนีอีกหลายคน แต่ก็มีความเชื่อว่าเป็นอาถรรพ์ เพราะพอแต่งถึงหมายเลข 9 ก็ต้องมีอันเป็นไปกันทุกราย จริงๆแม้ว่าจะไม่มีเรื่องอาถรรพ์มาเกี่ยวข้อง พอเราพูด ‘Symphony no.9’ เราก็ต้องนึกถึง ‘Beethoven’ คีตกวีผู้รังสรรค์เสียงเพลงของโลกมากกว่าคนอื่นอยู่ดี
สุดท้ายก่อนเราจะลากันไป ขอแนบลิงค์เพลง ‘Symphony no.9’ และเพลง Ode to joy ให้ทุกท่านตามที่บอกไว้ว่า นี่คือ ‘สุขสุดท้าย’ ที่อยากให้ทุกคนได้ฟัง…ฟังแล้วเป็นยังไงบอกกันได้นะ
https://www.youtube.com/watch?v=-kcOpyM9cBg
https://www.youtube.com/watch?v=t3217H8JppI&t=3523s
#SORSORPEOPLEPERSONA
#peoplepersona
#เขย่งก้าวกระโดด
beethoven symphony no 9 在 Beethoven 9 - Chicago Symphony Orchestra - Riccardo Muti 的推薦與評價
... <看更多>