Học tiếng Anh qua bài hát - Apologize - Timbaland ft. One Republic
Chương 02 - XIN LỖI TÌNH YÊU - The Love English
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng 90% người Việt Nam nghe nhạc tiếng Anh thì đều thích những bản nhạc blue, nghĩa là nhạc buồn với âm hưởng ê a dai dẳng và tha thiết. Điều này chứng minh một lối sống nặng tình cảm của người Việt. Nếu bạn để ý thì quá nửa số bài hát trong điện thoại của bạn là nhạc buồn đấy. Mình cũng vậy, tuy nhiên đó lại là các bản nhạc tiếng Anh buồn. Một trong số những bài dai dẳng và sướt mướt nhất đã từng mắc kẹt trong đầu mình suốt thời sinh viên đó là Apologize, với cái đoạn hay nhất là chỗ điệp khúc véo von lên như một lời trách móc “it’s too late to apologize”. Thật ra đâu dễ gì để nghe hiểu được đoạn này ngay từ lần đầu tiên nghe, chỉ biết mãi sau này khi đang nói chuyện với các bác Tây thì mình không hề phát âm từ “late” là “lết” mà lại là “leit” nối giữa âm “e” và “i” một cách rất chuyện nghiệp mà không hiểu vì sao. Và lúc ấy trong lòng trào dâng một nỗi tự hào ghê gớm.
Mới câu đầu đã nói đến chuyện cái dây treo “holding on your rope” rồi chuyện anh này đang nghe thấy lời cô ấy nhưng lại không thể nói gì – can’t make a sound, dễ khiến người nghe liên tưởng đến cảnh cái chết, giống như anh này đang treo cổ tự tử vì tình. Nhưng khoan. Hãy nghe lại từ đầu một lần nữa nhé. Anh này có nhắc đến cái dây nhưng không phải là bị treo trên dây “ hung on” mà là anh ấy đang nắm lấy sợi dây của cô ấy – holding on your rope. Sợi dây này có thể hiểu là sợi dây hi vọng, sự giàng buộc níu kéo về tình cảm giữa hai người. Anh này phải rất kiên nhẫn và yêu cô gái lắm thì mới níu kéo đến độ “ten feet of the ground”. Thông thường khi nói về độ dài thì Tây họ hay dùng feet hơn là mét (1 foot ~ 0,3 mét). Có nghĩa là sợi dây đang nhấc anh này lên khoảng hơn 3 mét so với mặt đất. Tại sao chàng trai lại không thể nói được lời nào? Nếu như anh đang tập trung vào việc níu kéo sợi dây tình cảm giữa hai người thì chắc anh cũng đã quá mệt mỏi đến mức không thể nói được câu nào nữa.
Hai câu tiếp theo dường như giải quyết toàn bộ vấn đề thắc mắc của việc hiểu nhầm giữa vấn đề “cái dây treo” và “treo cổ tự tử”: You tell me that you need me. Then you go and cut me down. Các cụ nói cấm có sai “Già néo thì đứt dây”. Cô này đã không ngần ngại cắt sợi dây để anh ấy rơi xuống không thương tiếc. Vì sao lại cắt dây thế nhỉ? Trong khi cô này còn phải đang xin lỗi anh ấy cơ mà? You tell me that you’re sorry. Thậm chí anh ấy còn không chấp nhận lời xin lỗi ấy, rằng đây là lời xin lỗi quá muộn màng. It’s too late to apologize. Đáng nhẽ anh mới phải là người cắt dây chứ nhỉ?
Cùng quay lại một chút nhé, vấn đề khá là confusing. Anh này mặc dù đã nhiều lần tha thứ cho cô và vẫn cố gắng níu kéo hết lòng để giữ lại tình cảm giữa hai người. Càng níu kéo thì cô lại càng không coi trọng tình cảm đó khiến cho sợi dây cứ kéo dần anh lên không trung lơ lửng đến độ ten feet of the ground. Và cái gì đến cũng sẽ đến. Chính vì tính ích kỷ mà cô gái đã mất anh mãi mãi, chính cô đã cắt đứt sợi dây hi vọng giữa hai người khiến cho trái tim anh giờ đây trở nên chai lì. Và giờ thì ngàn lời xin lỗi đều trở nên vô nghĩa. It’s too late. Anh đã yêu một người khác. Nếu bạn bật MV của bài hát này lên thì sẽ thấy một cô gái áo tím xuất hiện ngay trước mặt chàng trai nhưng anh lại quay ra hôn một cô gái khác. Mọi chuyện đã quá muộn màng. Từ too late với âm điệu đi lên càng khiến cho bài hát cực hay và đi sâu vào lòng người khi cả đoạn trước toàn các từ tiêu cực như holding (bám víu lấy), got me(khiến cho tôi), can’t make a sound (không thể nói nên lời), sorry, cut me down (làm anh đau khổ), rồi đột nhiên như một sự vỡ òa. It’s too late, too late…to apologize. Quá muộn màng để xin lỗi rồi.
Trong video của bài này ngay từ đầu, đồng hồ chạy ngược từ 11 đến 0 như một tình yêu đang tắt, vào giai đoạn thoái trào mặc dù anh đã cố níu kéo, đã cho cô nhiều cơ hội để sửa sai. Anh này đã phải take another chance, take a fall, take a shot để hi sinh vì cô ấy. Anh phải chịu vấp ngã, chịu đau đớn lần nữa. Từ fall thật có nhiều ý nghĩa, vừa là sự phải lòng (fall in love), vừa là sự vấp ngã, vậy nên có thể hiểu rằng anh ấy lại tha lỗi cho cô một lần nữa và mù quáng yêu đương để rồi lại đau thêm lần nữa. Điều tương tự xảy ra với từ shot. Nếu ai chơi điện tử thì chắc biết từ headshot khi viên đạn bắn trúng đầu ai đó, do vậy take a shot , có thể hiểu sơ sơ là anh này chịu nhận một viên đạn, hứng chịu nỗi đau vì tình yêu.
Thông thường những kẻ si tình thì hay như vậy, đau thương là điều dễ hiểu. Si tình đến nỗi yêu người ta như máu thịt, như thể trái tim cần có nhịp đập. Một sự so sánh đắt đỏ khi anh nói “I need you like a heart needs a beat” về ngọn lửa đam mê đang cháy trong anh. Cuối cùng thì “that’s nothing new”, chẳng có gì mới mẻ cả, ngựa quen vẫn theo đường cũ, kẻ si tình vẫn chìm đắm vào lửa đam mê bất tận, kẻ hững hờ vẫn tiếp tục vô tư lự, bước qua đời nhau để lại những vết cứa hằn sâu trong tâm trí.
Nên nhớ rằng, mọi ngôn ngữ đều có thể dịch sang nhau được, vấn đề chỉ nằm ở vốn từ và sự cảm thụ ngôn ngữ của bạn. Ngay cả màu sắc không đơn thuần chỉ dùng để miêu tả sự vật mà nó cũng được dùng để miêu tả tâm trạng, tình huống, tính cách… Giả sử như trong tiếng Việt bạn nói “hôm nay đen thế”, “trắng tay rồi”, “số đỏ thế!”, “nhìn đời bằng lăng kính màu hồng” thì trong tiếng Anh cũng có sự phù hợp tương tự khi nói về các tình huống có màu sắc như vậy. Anh này có nói “I loved you with a fire red. But now it’s turning blue.” Trong chuyện tình cảm, khi nói về cảm xúc ta có thể sử dụng các màu sắc như đỏ của sự đam mê, xanh dương của nỗi buồn. Có cả một dòng nhạc Blue dành cho những người ẩm ướt cơ mà. Vậy thì tình yêu của anh giờ đây đã nhuồm màu Blue rồi vì tình yêu đã hết, màu đỏ của đam mê đã phai tàn. Thậm chí đoạn này tác giả còn hi sinh cả việc nói đúng ngữ pháp, thay vì nói “a red fire” bởi vì tính từ phải đi trước bổ nghĩa cho danh từ, thì lại là “a fire red” có nghĩa tác giả muốn nhấn mạnh về ngọn lửa hồng đam mê của tình yêu anh dành cho cô gái, giờ đây đã nhuốm màu buồn.
“Sorry like an angel” là câu khiến cho người nghe thấy khó hiểu nhất. Tại sao “Sorry” lại giống một “thiên thần” mà thiên đàng khiến anh ngỡ tưởng đó là em? Một sự so sánh kỳ quặc đến quái dị. Thành thật mà nói, khi học một ngôn ngữ mới, bạn phải chấp nhận một điều rằng trong ngôn ngữ hàm chứa cả yếu tố văn hóa. Một là bạn nhớ một cách máy móc không than vãn thắc mắc nhiều, hai là tìm hiểu cho ra ngọn ngành ý nghĩa của nó thì mới thôi. Ví thử như trong tiếng Việt bạn nói “vỏ quýt dày có móng tay nhọn” thì trong tiếng Anh họ lại nói “diamonds cut diamonds” nghĩa là kim cương cắt kim cương. Nghĩa same same nhưng cách diễn đạt bằng ngôn từ thì khác.
À thôi chết, mình lại sắp lạc đề rồi. Đang nói về sorry với angel và heavens cơ mà. Hiểu nôm na là thế này, cô gái này đã xin lỗi anh nhiều lần với cái môi cong dẻo như kẹo kéo khiến cho anh nghĩ rằng mình có thể bỏ qua. Cô này phải cực khéo mồm hoặc anh này quá si mê đến độ nghĩ mỗi lời xin lỗi như một đấng thiên thần khiến cho anh nghĩ đó chính là em (let me think it was you). Thật ra lời xin lỗi chỉ là lời xin lỗi, một hai lần thì đó là sự chân thành, nhưng quá nhiều thì đó là sự ích kỷ, không tôn trọng nhau.
Mọi thứ như đang dẫn đến một điểm vỡ òa lần nữa. Anh đã chợt nhận ra sự mù quáng trong tình yêu. Và bắt đầu But I’m afraid… Anh bắt đầu khôn ra rồi đấy, biết lo sợ (afraid) rồi đó.
Điệp khúc lại lần nữa vang lên, đau đớn hơn, quyết tâm hơn và vật vã hơn. Quá muộn rồi, it’s too late.
Kết bài với một hình ảnh lơ lửng anh chàng đang ôm lấy sợi dây hi vọng treo lủng lẳng trên không 10 feet cao so với mặt đất. Thật đúng là một kẻ khù khờ si tình. Đến chết vẫn yêu say đắm. Cái sự đời nó là thế đấy, yêu nhiều khổ nhiều, yêu ít khổ ít, không yêu không buồn không khổ không đau. Thôi thì đành nhắm mắt, buông thả, tự tại, tùy duyên.
Bản tiếng Anh có lời tập hát theo: https://goo.gl/N9ztmi
(Bản khác nếu không xem được trên điện thoại nhé: https://www.youtube.com/watch?v=jTOgXWNiuUs)
Full bộ tài liệu + Sách Học tiếng Anh qua bài hát: http://alexdsing.com/?p=235
