1
"ทำอย่างไรจึงจะรักษาความอยากเรียนรู้เอาไว้ได้ครับ" ผมเอ่ยปากถามผู้บริหารใหญ่วัยห้าสิบกว่าซึ่งใช้เวลาสองชั่วโมงต่อสัปดาห์ไปกับการเรียนเขียนหนังสือ ลงเรียนคอร์สต่างๆ อยู่เสมอ รวมถึงฝึกปรือวิ่งโดยมีโค้ชคอยแนะวิธีพัฒนาการวิ่งแบบใกล้ชิด ไม่บ่อยนักที่จะพบคนระดับผู้บริหารอาวุโสซึ่งเก่ง แหลมคม และประสบความสำเร็จเปิดใจเรียนรู้สิ่งใหม่ โดยเฉพาะจากคนที่เด็กกว่า
2
พี่วู้ดดี้-ธนพล ศิริธนชัยคิดอยู่ครู่หนึ่งก่อนตอบว่า "ผมอยากรู้ในสิ่งที่ผมไม่รู้" ผมถามต่อ "แต่มันไม่ง่ายที่คนโตๆ แล้วจะยอมรับว่าตัวเองไม่รู้ ยิ่งเป็นคนที่เป็นหัวหน้า คนที่มีอำนาจ" พี่วู้ดดี้ยิ้มแล้วบอกว่า "ต้องหัดพูดบ่อยๆ จะพูดว่า 'ผมไม่รู้' ครั้งแรกมันอาจจะยาก แต่พอพูดบ่อยๆ แล้วมันจะกลายเป็นเรื่องปกติ ไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไรที่เราจะไม่รู้"
3
"ผมไม่รู้" นี่แหละคือประตูทางเข้าของความรู้ สาเหตุที่เราไม่ได้เรียนรู้อะไรใหม่เพราะเรามักด่วนบอกตัวเองหรือคนอื่นอยู่เสมอว่า "รู้แล้วน่า" พอรู้แล้วก็เลยอดรู้เพิ่ม จบอยู่ในกะลาความคิดแคบๆ ใบเดิมของตัวเอง "ผมไม่รู้ / ฉันไม่รู้" ทันทีที่พูดคำนี้ออกมา คนที่รู้จะยินดีบอกวิชาให้เราได้รู้ ทันใดน้ันปัญญาก็งอยเงย
4
เวลาสนทนากับผู้คน เพียงฟังไม่กี่ประโยคเราก็รู้ทันทีว่าคนตรงหน้ายังเรียนรู้อยู่หรือ 'จบการศึกษา' ไปแล้ว เรื่องตลกก็คือคนที่ตั้งใจฟังเหมือนไม่ค่อยรู้อะไรมักเป็นคนฉลาด เพราะทุกครั้งที่สนทนาเขาจะได้ความรู้ใหม่อยู่เสมอ ขณะที่คนซึ่งดูฉลาดพูดเยอะแต่ไม่ค่อยฟังใครมักจบการสนทนาไปด้วยความรู้เท่าเดิม
5
คนโง่จึงฉลาดขึ้น และคนฉลาดมักจะโง่ลง
6
ชุนริว ซูซูกิ ปรมาจารย์เซนเรียกจิตใจที่เปิดกว้างโดยไม่ยึดติดกับสิ่งที่ตัวเองรู้แล้วว่า 'จิตของผู้เริ่มต้น' หรือ 'beginner's mind' อาจลองคิดถึงสภาพจิตใจของเด็กน้อยที่มองเห็นโมเมนต์ถัดไปเป็นสิ่งใหม่เสมอ สวยงาม สดใหม่ น่าตื่นเต้น เห็นสิ่งต่างๆ ด้วยดวงตาบริสุทธิ์ ไม่ตัดสินด้วยความรู้เดิมที่สะสมไว้จากประสบการณ์ส่วนตัว ทุกสิ่งจึงน่าสนุกและน่าเรียนรู้ไปหมด
7
จิตของผู้เริ่มต้นจะไม่ใช้ตัวเองเป็นศูนย์กลางในการตัดสินเรื่องราวต่างๆ แต่ตระหนักเสมอถึงความรู้น้อยของตน รู้อยู่เสมอว่ายังมีอะไรอีกมากในจักรวาลอันยิ่งใหญ่ลี้ลับที่เรายังไม่ล่วงรู้ Seung Sahn ปรมาจารย์เซนชาวเกาหลีสอนให้ตระหนักถึงคุณค่าของสภาพจิตเช่นนี้โดยเรียกว่า 'จิตไม่รู้' หรือ 'don't know mind'
8
เมื่อท่านถามลูกศิษย์ว่า "ความรักคืออะไร" "สติคืออะไร" "ชีวิตมาจากไหน" "พรุ่งนี้จะเป็นยังไง" ลูกศิษย์ตอบว่า "ผมไม่รู้ครับ" ท่านอาจารย์จะตอบว่า "ดีมาก รักษาจิตไม่รู้นี้ไว้ เพราะมันเป็นจิตที่เปิดกว้าง และบริสุทธิ์"
9
จิตของผู้เริ่มต้น จิตไม่รู้ เป็นเรื่องเดียวกับจิตที่ไม่มีอัตตา เมื่อไม่มีอัตตาจึงเปิดกว้าง พร้อมเรียนรู้ประสบการณ์และบทเรียนใหม่ที่ชีวิตหรือผู้คนจะมอบให้
10
ไม่เพียงความรู้ ทักษะในเรื่องต่างๆ หรือความลี้ลับของจักรวาลนี้เท่านั้น กระทั่งคนใกล้ตัวเราที่สุดอย่างพ่อแม่ พี่น้อง คนรัก ลูก หรือเพื่อน สิ่งที่เรารู้เกี่ยวกับเขาอาจเป็นเพียงยอดภูเขาน้ำแข็งเท่านั้น เรายังไม่รู้เรื่องราวอีกมากที่ซ่อนอยู่ภายในใจ บาดแผลที่เราไม่เห็นและเขายังไม่เคยเล่าให้ฟัง ความรู้สึกลึกๆ ที่เขาเก็บไว้ส่วนตัว ประสบการณ์วัยเด็กที่ผ่านเรื่องร้ายใดๆ มา แต่เรามักตัดสินหรือสัมพันธ์กับผู้คนใกล้ชิดด้วยความคิดว่า "ฉันรู้จักเธอดี" โดยไม่รู้เลยว่านั่นคือการใช้มุมมองของเราที่มีต่อเขาไปตัดสิน ควบคุม บงการ โดยเอาตัวเองเป็นศูนย์กลาง
11
เมื่อบอกว่า "ฉันรู้จักเธอดี" แปลว่าเราปิดโอกาสที่จะได้เรียนรู้สิ่งที่เขาเป็นให้มากกว่าเดิม เรามองเขาด้วยแว่นตาของเรา แต่เขาอาจมีแง่มุมอื่นอีกมากที่เรายังไม่เคยมองหรือรับรู้มาก่อน
12
จิตของผู้เริ่มต้นอาจเปิดโอกาสให้เราทำความรู้จักเขาราวกับเพิ่งได้พบกันครั้งแรก เมื่ออัตตาเล็กลง เราจะรับฟังเขามากขึ้น ปล่อยให้เขาเป็นอย่างที่เป็นมากขึ้น ทำความเข้าใจมากขึ้น
13
อันตรายของความสัมพันธ์ใกล้ชิดคือ เราคิดว่าเรารู้ทุกอย่าง และนั่นอาจเป็นกำแพงขนาดยักษ์ทำให้เราไม่ได้รู้อะไรใหม่เลย ซึ่งเมื่อวันเวลาผ่าน ตัวเขาอาจเปลี่ยนไปจากที่เราเคยรู้จักไปมากแล้วก็เป็นได้
14
เราสามารถใช้จิตของผู้เริ่มต้นหรือจิตไม่รู้ปฏิสัมพันธ์กับผู้คนได้เช่นเดียวกับเรื่องอื่น เคลียร์ความรู้เก่าที่มาพร้อมอัตตาออก อยู่กับคนตรงหน้าอย่างเปิดกว้าง รับฟัง เรียนรู้สิ่งใหม่จากเขา ในช่วงเวลาที่เราเรียนรู้กันและกันอย่างเปิดใจ ภายในของเราจะเติบโตไปพร้อมกัน ความสัมพันธ์ระหว่างเราก็เติบโตงอกงาม
15
'ความรู้' เมื่ออยู่ติดตัวนานๆ จะกลายร่างเป็น 'ความคิดเห็น' โดยไม่รู้ตัว เราใช้ 'ความคิดเห็น' ไปตัดสินเรื่องราวและผู้คนโดยนึกว่าเป็น 'ความรู้' ปัญหาคือโลกยังมีสิ่งที่เราไม่รู้อีกมาก เมื่อใช้ความรู้เดิมไปปฏิสัมพันธ์กับทุกอย่างโดยไม่เปิดใจจึงนำมาซึ่งทุกข์ เพราะเราคิดว่าสิ่งที่เรารู้คือ 'ถูก' เมื่อคนอื่นรู้ไม่ตรงกันเขาจึง 'ผิด'
16
'ความรู้' แบบนี้ปิดโอกาสเรียนรู้ และนำมาซึ่ง 'ความทุกข์' ความรู้ที่ดีควรนำมาซึ่งความสุข ความรู้ที่ดีควรขยายขนาดหัวใจมากกว่าหดมันให้แคบลง นั่นหมายความว่า--รู้ในสิ่งที่ยังไม่รู้
17
เปิดใจกว้างๆ พร้อมรับทุกสิ่งที่เข้ามามอบ 'ความเข้าใจใหม่' โดยไม่ยึดติดกับ 'ความรู้เก่า'
18
อาจารย์ชาเคยยิ้มแล้วบอกกับลูกศิษย์ว่า "เธอมีความคิดเห็นเต็มไปหมด และก็เป็นทุกข์หนักจากความคิดเห็นพวกนั้น ทำไมไม่ปล่อยมันไปบ้าง"
19
ยากที่เราจะยอมรับว่าเราไม่รู้ แต่ถ้าฝึกยอมรับบ่อยๆ ว่า "ฉันไม่รู้" พูดออกมาให้ตัวเองได้ยิน ให้คนอื่นได้ยิน แทนที่จะแสดงความโง่ เปล่าเลย, คำนี้เหมือนคาถาที่เพียงเอ่ยออกมาก็ลดอัตตาไปได้มากมาย
20
เช่นนี้จึงไม่ควรเรียกคนที่ไม่รู้ว่าคนโง่ เพราะคนทุกข์น้อยย่อมไม่โง่ และคนที่เอ่ยคาถานี้บ่อยๆ ย่อมได้เรียนรู้สิ่งใหม่ทุกวัน
21
การเรียนรู้ที่ดีมิได้ทำให้เราฉลาดกว่าคนอื่น แต่มันทำให้เราเข้าใจคนอื่นหรือสิ่งอื่นมากขึ้น ยิ่งรู้ยิ่งตัวเล็กลง ยิ่งตัวเล็กลงยิ่งใจกว้าง ยิ่งใจกว้างก็ยิ่งได้เรียนรู้มากขึ้นไปอีก ยิ่งเรียนรู้มากขึ้นไปอีกก็ยิ่งเติบโต
มิได้เติบโตเพื่อฉลาดกว่าใคร
แต่เติบโตภายในเพื่ออยู่ร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข
22
"ทำอย่างไรจึงจะรักษาความอยากเรียนรู้เอาไว้ได้"
"ผมไม่รู้"
สติคืออะไร 在 สติคืออะไร? ทำอย่างไรไม่ให้ขาดสติ หลวงพ่อปราโมทย์ ปาโมชโช 的推薦與評價
ถ้าดูคลิปแล้วอย่าลืมกดติดตามเพื่อ ถ้ามีคลิปใหม่มาจะได้ดูได้ทันนะครับ ขอบคุณสำหรับผู้ติดตาม กดติดตามช่อง #ปลดล็อค #ฟังธรรม ... ... <看更多>